In de vroege jaren tachtig komt het Nederlandse voetbal in een sportief en moreel wak terecht en een belangrijke reden daarvoor is het supportersgeweld, dat structurele vormen begint aan te nemen. Ook het amateurvoetbal is niet immuun voor het verschijnsel, zo blijkt pijnlijk in de strijd om de algehele landstitel tussen RKC en IJsselmeervogels.

De noodzakelijk geworden derde wedstrijd op het veld van GVVV is al aanbeland in de tweede helft van de verlenging, als bij een aantal heethoofden onder de Vogels-aanhang de stoppen doorslaan. Na weer een warrige beslissing van scheidsrechter Hartland nemen ze bezit van het veld. De wedstrijd wordt gestaakt en niet meer uitgespeeld. De KNVB kiest een dag later voor de makkelijkste weg en laat de wedstrijd niet meer uitspelen. RKC, dat op dat moment leidt met 3-2, prolongeert de amateurtitel, maar op wel erg wrange wijze. Heel veel tekst en uitleg geeft de bond niet, maar de verklaring van secretaris Joop Wagenaar dat ‘de wedstrijd wel gespeeld was en RKC op het punt stond verder uit te lopen’, doet wel wat wenkbrauwen fronsen. Opmerkelijk is ook dat de clubs geen straf krijgen en hen het staken dus niet wordt aangerekend.

Tolerantiegrenzen

Adri Vermaat van Trouw, de meest trouwe schrijver over met name het zaterdagamateurvoetbal, kraakt in een analyse het gedrag van clubs, supporters en de KNVB. ,,Het verleggen van de tolerantiegrenzen binnen het amateurvoetbal is de laatste weken in een stroomversnelling geraakt.

Na wat schermutselingen bij de wedstrijd IJsselmeervogels-Bennekom om het landskampioenschap voor de zaterdagamateurs, waarbij drie arrestaties werden verricht, kreeg de antireclame een indringend vervolg. Een falende organisatie, een niet voor zijn taak berekende scheidsrechter en een flink aantal dronken supporters zorgden voor een even uniek als dieptreurig schandaal. De aanfluiting kon zelfs door de KNVB-bonzen, die het avondje Veenendaal meemaakten, niet worden afgewimpeld met een dooddoener.” Het amateurvoetbal is toe aan een herbezinning, is zijn conclusie.

Versagende vechtmachine

Het is des te spijtiger dat de sportieve strijd op het tweede plan komt, omdat het tot de slotfase van de return een heerlijke titelstrijd is geweest. In de heenwedstrijd in Spakenburg toont regerend kampioen RKC zich een sluwe ploeg, die een vroeg verkregen voorsprong koestert, maar uiteindelijk toch genoegen moet nemen met een punt (1-1). De return is een waar voetbalfeest, voor volle tribunes inclusief een Brabants blaasorkest en veel fans van beide clubs. De vieze smaak van het middagprogramma – de beschamende gefixte Oostenrijk-Duitsland op het WK in Spanje – wordt ras weggespoeld. Tot twee keer toe lijkt RKC de wedstrijd naar zich toe te trekken, maar IJsselmeervogels toont zich weer de nooit versagende vechtmachine die twee keer een achterstand van twee doelpunten goed maakt.

Grensrechter belaagd

Kort voor tijd gaat het voor het eerst mis. Bij een stand van 4-4 lijken de gasten de wedstrijd helemaal naar zich toe te trekken, maar grensrechter Heuts ziet Henk de Graaf tot ontzetting van heel rood Spakenburg buitenspel staan. Een supporter klimt over de reling en vliegt Heuts aan. Gek genoeg is dat geen reden om de wedstrijd te staken. Het duel eindigt na wat oponthoud in 4-4 en dus is er nog een derde wedstrijd nodig. Ook in Veenendaal is er lange tijd sprake van een aantrekkelijke wedstrijd, totdat scheidsrechter Hartland begint te schutteren en daarmee onbedoeld de ontsporing in gang zet, die in de verlenging culmineert in een beschamende veldbestorming.

RKC krijgt daarmee de titel in de schoot geworpen en bevestigt de Waalwijkers in hun ambitie om het bij de profs te gaan proberen. Een jaar later maakt de club zijn entree in de eerste divisie. IJsselmeervogels is na een aantal jaren in de luwte weer terug aan het front. Dat dankt het voor een belangrijk deel aan de terugkeer van Jaan de Graaf, die vooral bij de landelijke pers alle aandacht opeist. Zelfs vanuit Alkmaar komen fans, die hem na zijn tijd bij AZ’67 nog niet zijn vergeten, naar de wedstrijd in Spakenburg. Zijn bovenmodale kwaliteiten geven de ploeg net dat extra zetje. Hoewel de geruchten over een terugkeer naar de profs blijven rondzingen, toont De Graaf dat ook zijn sponsorhart bij de club ligt. De aanvaller is inmiddels een grote aan het worden in brood en banket en nu shirtsponsoring in het Nederlandse voetbal zijn intrede doet, prijkt de nering van De Graaf ook de borst van de spelers. IJsselmeervogels is dan nog wel een team dat volledig bestaat uit helden uit het eigen dorp, getuige de opstelling met onder meer drie keer De Graaf, drie keer Muys, één keer De Harder en één Koelewijn.

19/06/1982        
IJsselmeervogels – RKC  1-1        
0-1 Van den Bosch, 1-1 H. de Graaf; 3.500 toeschouwers

26/06/1982        
RKC – IJsselmeervogels  4-4        
1-0 en 2-0 Van Gelder, 2-1 P. de Graaf, 2-2 J. de Graaf, 3-2 Van Gelder, 4-2 Brands, 4-3 Muijs, 4-4 J. de Graaf; 7.000 toeschouwers

30/06/1982
RKC – IJsselmeervogels 3-2 (na verlenging)
0-1 Muijs, 1-1 Van den Bosch, 1-2 H. de Graaf (pen), 2-2 en 3-2 Van den Bosch; 4.500 toeschouwers

Geraadpleegde bronnen:
– Trouw (via Delpher.nl)
– Algemeen Dagblad (via Delpher.nl)
– Het Parool (via Delpher.nl)
– Voetbalarchieven.nl

Foto’s: IJsselmeervogels