In deze serie blikken we terug op de duels om het algeheel amateurkampioenschap, die lange tijd het hoogtepunt vormden van het amateurvoetbalseizoen. Met de introductie van de Tweede Divisie in 2016 kwam een einde aan deze traditie. In de negende aflevering aandacht voor IJsselmeervogels dat als eerste club er in slaagt de titel te prolongeren ten koste van Rheden.

Rheden-trainer Ben Zweers stelt het na de verloren tweestrijd nuchter vast in Trouw: “Doordat de spelers om principiële redenen niet naar het betaalde voetbal gaan, kan IJsselmeervogels het elftal bij elkaar houden. Ik raak nu weer vier spelers kwijt waardoor ik weer opnieuw moet gaan bouwen.” Het is inderdaad een belangrijke reden dat IJsselmeervogels in de tweede helft van de jaren zeventig amper af te stoppen is.

IJzersterke generatie
De ijzersterke generatie in het dorp, wordt aangevoerd door Jaan de Graaf, die ook tegen Rheden weer beslissend is. Het zijn weer grote namen die rondzingen in het vissersdorp. De Graaf kan naar Ajax, naar Anderlecht, maar ook naar MSV Duisburg. Een interessante optie, want in Duitsland spelen de profs immers op zaterdag. De Graaf neemt echter een besluit, dat zijn leven in belangrijke mate zal gaan bepalen. ,,Als ik bij IJsselmeervogels blijf ga ik een huis bouwen en volgend jaar trouwen. Ik zit nu nog in het visbedrijf, maar mocht ik niet weggaan dan wil ik me gaan toeleggen op de koek.” De rest is geschiedenis.

De tijd van het grote geld is dus nog ver weg in 1977 bij IJsselmeervogels. Als na de eerste wedstrijd de spelers worden getrakteerd op een gebraden half haantje wordt dat gekscherend de ‘winstpremie’ genoemd. Toch is in de top van het amateurvoetbal ook dan al lang en breed sprake van aardige vergoedingen en dat brengt trainer Ben Zweers er toe te pleiten voor een klasse van onafhankelijken, als tussenlaag tussen profs en amateurs. Een term die nog decennia rond blijft spoken, maar het duurt nog een eeuwigheid voordat er daadwerkelijk iets verandert. Terwijl iedereen weet dat er grif wordt betaald bij de amateurs, is dat nog jarenlang officieel verboden.

Vergezichten
Zweers is sowieso een man van de vergezichten. Rondom de tweestrijd pleit hij in Trouw ook al voor het samenvoegen van de hoogste afdelingen op zaterdag en zondag tot drie hoofdklassen van achttien clubs. “In onze hoofdklasse speelt een select groepje clubs telkens weer tegen elkaar. Een samenvoeging zou een nieuwe dimensie betekenen voor de competitie. Moeilijkheden met geloofskwesties? Geen probleem, tegen een zaterdagclub wordt uitsluitend op zaterdag gespeeld. Nee, ik zie alleen maar voordelen.” Zweers kon vast niet bevroeden dat het slechten van deze muur één van de hardst te kraken noten is in het Nederlands amateurvoetbal.

Met Rheden treft IJsselmeervogels net als een jaar eerder weer een naar de amateurs teruggekeerde profclub. Dat Rheden met zijn zesduizend inwoners sowieso in de rangen der profs verzeild raakte is al een klein wondertje. Het avontuur in de marge kende na vijf jaar dan ook een zelfverkozen einde. Terug bij de amateurs handhaafde de club zich in de top met afdelingstitels in  1967 en 1968 voordat het zich in 1977 kroonde tot beste van de zondagamateurs.

Goudhaantje
De wijze waarop die titel wordt behaald, met 0-0 gelijkspel tegen DWV, verdient niet de schoonheidsprijs en ook IJsselmeervogels worstelt zich met moeite langs DOVO. Dat zet zich voort in de eerste wedstrijd in Spakenburg, waarvoor de verschillende verslaggevers de handen niet op elkaar krijgen. Hard spel, veel overtredingen en weinig goed voetbal. Goudhaantje Jaan de Graaf helpt de thuisclub met een kopbal wel aan de winst: 1-0.

De return in Rheden is een stuk beter te pruimen, al is het duidelijk zichtbaar dat beide teams op hun laatste benen lopen. Bij IJsselmeervogels keren Harrie Koelewijn en Jan Zwaan terug, die net als Jos de Feijter vanwege vakantie een week eerder ontbreken (inderdaad: andere tijden), terwijl Rheden het moet stellen zonder de amateurinternationals Willy Melchers en Wim Lafors en doelman Ab Riggeling na een botsing geblesseerd uitvalt. Toch komt Rheden via een strafschop van Wim Zweers op voorsprong. Maar als wéér Jaan de Graaf kort na rust de gelijkmaker maakt, knakt het moreel van Rheden. Zwaan maakt het vervolgens helemaal af.

De titel gaat dus weer naar Spakenburg en inmiddels ook voor de vijfde keer op rij naar de zaterdagclub. De geluiden over het ondermaatse voetbal op zaterdag zijn onderhand dan ook wel volledig verstomd.

18/06/1977
IJsselmeervogels – Rheden 1-0
1-0 Jaan de Graaf; 4.500 toeschouwers

25/06/1977
Rheden – IJsselmeervogels 1-2
1-0 Wim Zweers (pen), 1-1 Jaan de Graaf, 1-2 Zwaan; 6.000 toeschouwers

Geraadpleegde bronnen:
– Trouw (via Delpher.nl)
– Het Parool (via Delpher.nl)
– NRC Handelsblad (via Delpher.nl)
– De Telegraaf (via Delpher.nl)
– Voetbalarchieven.nl

Foto: Hans Peters, Anefo (COO-licentie)